S Ö Z A L T I

28 may 1997 b.dortmund - yuventus matçı | idman

1996-97 Uefa çempionlar liqasının finalı. Hazır dortmund da finala çıxmışkən yad ediləsi oyunlardan biridi. Bura qədər 1995 və 1996 bundesliqa çempionu olan Dortmund o sezon b qrupunda 6 oyuna 4 qələbə, Polşanın widzew lodz klubu ilə 2-2 heç-heçə və evdə atleticoya 1-2 hesabla məğlub olaraq 13 xal və averajla Atletico Madridin gerisində 2-ci olmuşdu. Juventus isə c qrupunda 5 qələbə və səfərdə Rapid wienlə 1-1 qalaraq 1-ci olmuşdu. Yeri gəlmişkən, fənərbağçanın Manchester unitedi elvir boliçin qoluyla 1-0 məğlub etdiyi həmin o məşhur oyun da bu qrupda baş vermişdi. Bununla da Unitedin Avrokubok oyunlarında Old Trafforddakı 40 illik məğlubiyyətsizlik seriyası başa çatmışdı.
4/1-də dortmund 1996-cı ilin Fransa çempionu və öz qrupunu 1-ci bitirən Auxerre-i rahatlıqla 3-1 və 0-1 hesabı ilə keçir. Yuventus da nisbətən rahat rəqib olan norveçin rosenborg klubunu 1-1 və 2-0 la keçir. ( deyirəm dönəmin çempionatlarına baxe. İndi nəinki Rosenborgu və Auxerre-i hətta o dövrün güclü Hollandiya klublarını da 8/1-də görmək çətin məsələdi. Türklər demiş makas çox açılıb.) yarımfinalda borussiya Manchester unitedi hər iki oyunda da 1-0 məğlub edir. Maraqlıdı ki, bu matçlar 2024 sezonunun psg ilə olan oyunlarının kopyasıdı. Juventus 1996-cı ilin finalında qalib gəldiyi Ajaxı 1-2 və 4-1 hesabı ilə darmadağın edir. Bu arada Ajax da 1994-95 çempionlar liqası çempionu idi. İzlədiyim ən yaxşı Ajax komandalarından biri idi. Milanı həm öz qruplarında 2 dəfə, həm də finalda keçmişdilər. Z kuşağı nə var bunda? Milan onsuzda zəifdi desə də, söhbət əfsanə milandan gedir.
Və 28 may 1997. Bavariyanın keçmiş evi Münhen olimpiya stadionu. Möllerin, kohlerin, riedlenin, chapuisatın və baş məşqçi ottmar hitzfeldin dortmundu deşamın, zidanın, vierinin, Del pieronun və əfsanəvi baş məşqçi, bundan 9 il sonra İtaliya milli komandasına dünya çempionluğu qazandıran marçello lippinin yuventusuna qarşı. Əlbəttə ki, keçən ilin çempionu Yuventus favorit idi. Amma 29-cu və 34-cü dəqiqədə euro 1996-da ingiltərənin xəyallarını puç edən Karl heinz riedle səhnəyə çıxdı. Yuventus şok olmuşdu. 1-ci dövrə belə bitdi. 2-ci dövrədə isə nələr oldu nələr. Zidanın dirəkdən dönən topu, vierinin əl ucbatından sayılmayan qolu və del pieronun əla daban qolu. Hesab 2-1 olmuşdu. Amma 70-ci dəqiqədə Chapuisatın əvəzinə meydana daxil olan və bütün karyerasını yalnız Borussiya dortmunda fəda edən Lars Ricken abimiz oyuna girdi. Və girəndən 16 saniyə sonra çempionlar liqası finallarının bəlkə də ən yaxşı qolunu vurdu. Yuventusun qapıçısı peruzzi çox öndə dayanırdı oyunlarda. Bunu görən möller pası Rickenə verir və Ricken xarüqə yaradır. 20 dəqiqə sonra isə oyun bitir. Və dortmund tarixinin ilk çl finalında qalib olur. Haşiyəyə çıxım: 2013-də bavariyaya uduzan dortmund da pis komanda deyildi. Sadəcə bəxtləri gətirmədi. Bu il isə Real madridlə işləri çox çətin olacaq. Çempionluq xəyaldır. 27 il öncə də xəyal idi amma bacardılar. Görək bu il necə olacaq.

Əfsanəvi fosforlu sarı forması ilə Dortmund komandası


Həmin o məşhur vuruş



Seremoniya





Bu da türkçə icmal

https://www.dailymotion.com/video/x60fuiv

tissot prx | texnologiya

Son illərin ən "xod" gedən qol saatı. Ölkəmiz standartları üçün baha olsa da 1000 dollardan ucuz olduğu üçün birinci dünya ölkələrində "affordable" seqmentinə daxil olur.


Tissot, saatın dizaynının 70-ci illərdə satdığı tissot seastar modelindən götürüldüyünü deyir.

Amma həmin seastar modelinin dizaynının da Audemars Piguet royal oak-dan ilhamlandığını hər kəs yaxşı bilir.

Saatın bilərziyi royal oak-da olduğu kimi inteqrasiya olunmuş bilərzikdi. Yəni bilərziyin saatın gövdəsinə birləşən birinci parçası gövdəyə inteqrasiya olununub və tam qatlanmır.

Elə bu səbəbdən də saatın ayaqdan-ayağa (lug to lug) uzunluğu xeyli böyükdü. Belə olan halda qol ölçünüz incədisə saatın bilərziyi qolunuzdan kənara "daşır".

Normalda 42-43 mmlik saatları rahatlıqla taxan mənim belə biləyimdə 40 mmlik versiyası böyük görünürdü. Ona görə alarkən taxıb yoxlamaq lazımdı.
Kvars versiyada sferblat sadə dizayndadı. Xəfif sunburst effekti var.

Mexaniki versiyada isə vafli dizaynına sahibdi

Saatla bağlı ən böyük müzakirə mövsuzu içindəki mexanizmdir. Powermatic 80 mexanizmi 80 saat enerji rezervi versə də mexanizmin bəzi detallarının plastik olması fikir ayrılığına səbəb olub. Bəziləri plastik detalların metal detallar kimi bir-birinə sürtünərkən yeyilmədiyini və buna görə uzunömürlü olduğunu deyir. Bəziləri də plastik detalların aztapılan olduğu üçün saatın təmirinin çox çətin olduğunu deyir.
Saatın populyar olmasına görə tonla fərqli rəngi və versiyası mövcuddu.
35 və 40 mm-lik kvars versiya

35 və 40 mm-lik mexaniki versiya

42 mm-lik mexaniki xronoqraf versiya


Və ən bərbad versiya olan digital versiya


Alternativi üçün (baxma: citizen tsuyosa)

ray ban | sağlamlıq

1936-cı ildə qurulmuş olub 1999-cu ildən etibarən luxottica'nın tərkibinə alınan, Verdiyin pulun son qəpiyinə kimi layiq olan,
aviator wayfarer və clubmaster seriaları ilə məşhurlaşmış amerika mərkəzli eynək şirkəti. bütün təbəqələrdən olan insanlarçün əlçatan olan azsaylı brendlərdən biridir. Bir milyarderin də gözündə görmək mümkündür, orta gəlirli insanın da.

Materialının premiumluğunu əlinə aldığın andaca hiss edilir. möhkəm, dözümlü olmasına baxmayaraq yüngül və keyfiyyətli materialdan olması sayəsində burunun üstündə gözəçarpan izlər qoymur və eynək taxdığını belə unutdurur adama. Lensləri modeldən asılı olaraq polikarbonat və ya mineral şüşədir. Onsuz da yetəri qədər pul verilir deyə, məncə, bir azca artıq ödəyib mineral şüşə olanı almaq daha məntiqlidir.

Almaq istəyənlər üçün texniki 1-2 detala deyinim. Yəqin ki, eynək taxan hər kəs "50/22/150" tipli yazıların çərçivə ölçüsü, burun hissənin genişliyi və sap uzunluğunu bildirdiyindən agahdır. Deyildisə də, artıq öyrənmiş oldu. ray-ban Modellərinə göz atarkən əlavə olaraq, əksər hallarda "g15" yazısını görmək mümkündür. G15 ray-ban'in 1937-dən bu yana istehsal etdiyi ən əsas şüşəsidir. G15-lə bərabər "b15" yazısını da görmək mümkündür. Bu kodlar şüşənin kodlarıdır. "g" hərfi "green", "b" hərfi "brown" sözündən gəlir, şüşənin rəngini bildirir. "15" rəqəmi isə lenslərin filter göstəricisidir. işığın 85%-ni bloklayıb 15%-ni buraxdığını göstərir. Təbii ki, bunlar standart (yəni sadəcə uv qorumalı) lenslərə aiddir, polarizə lenslərdə durum dəyişir.

Polarizənin də nə olduğunu bilməyənlər üçün qısaca izah edim. Polarizə qat gözün yorulmaması və daha aydın görüş üçün istifadə olunur. Ən əsas özəlliyi rəngləri daha kontrastlı, daha canlı verməsi və ən əsası da, yansımaları önləməsidir.

Yansıma deyərkən işığın qışda qarın, buzun, yayda asfaltın, maşınların, suyun üzərində yaratdığı bütün növ üfüqi olan parıltıları nəzərdə tutulur. Düzü, yuxarıdakı şəkildə bir az şişirdilib, ancaq məntiqi başa düşmək üçün yetərlidir. Bu arada, diqqət etdinizsə, bir əvvəlki cümlədə "üfüqi" sözünə xüsusi vurğu etdim. Çünki şaquli olan(məsələn, yandan və ya binaların şüşələrindən gələn) parıltıları önləmir. Əslində, polarizənin niyə belə işlədiyinin məntiqini mən də tam dəqiq bilmirəm* biri çıxıb bu barədə entri yazsa, əla olardı . Ancaq müqayisə olaraq fotoqrafiyadan anlayışlı şəxslərə polarizə lens filterləri üzərindən başa sala bilərəm. İstifadə edənlər bilir ki, bu filterlər lensin önünə taxılanda təkər kimi 360 dərəcə döndürmək olur. Duruma uyğun olaraq onu fırladıb fotosu çəkiləcək yeri polarizə edirik. Lakin gün eynəklərində şüşənin üzərinə əlavə vasitə taxılmayıb birbaşa olaraq şüşənin özünə çəkildiyindən sadəcə müəyyən limitli bir bucaq altında olan parıltıları önləyir. işığı yansıdan və gözü yoracaq olan parıltılar əksər hallarda qar, buz, qızmar günəş altındakı asfalt, maşınların və suların səthləridir, hansılar ki, yerə üfüqi şəkildə paraleldir, ona görə də eynəklərdə şaquli yox, üfüqi işığın qarşısını alacaq formada polarizə qat çəkilir. * nəsə elə bil çox qəliz oldu

Bir ray-ban Eynəyi seçərkən onun polarizə olub-olmamasını anlamaq isə çox bəsitdir. Bütün Ray-ban eynəklərinin sağ (öndən baxanda sol) şüşəsinin küncündə marka adı kimi "ray-ban" yazısı olur. Əgər eynək polarizədirsə, marka adının yanına bir də "p" hərfi qeyd olunur

və şüşənin üstündə standart olaraq "g-15" stikeri deyil də, "polarized" yazılı sticker olur.

Eyni zamanda kodlama olaraq da eynəyin sol sapının içərisində ən sonda rəqəm və "p" hərfi ilə işarələnir. Misalçün öz eynəyimdəki kod:

Eynəyin qutusunun içərisində çıxan təlimatda sapdakı son 2 rəqəm və hərfin eynəyin günəş radiasiyasına qarşı nə dərəcədə qorunma təmin etdiyini bildirdiyi qeyd oıunub:
0 - çox zəif
1 - zəif
2 - orta
3 - yüksək
4 - çox yüksək
"n" hərfi "normal", "p" hərfi də dediyimiz kimi "polarized" anlamına gəlir.

Reddit'dən tutmuş quora'ya, ordan da üzü türk forumlarına qədər saysız-hesabsız başlıq açılaraq soruşulan, hətta bakıdakı rəsmi satış yerlərində belə cavabı tam əminliklə verilə bilməyən bir suala tam rəsmi bir cavab vermiş olum. Məsələ belədir ki, insanlar eynək alarkən "uv400 yoxsa polarized?" seçiminə düşürlər. Hər zaman da sual yaranır ki, "görəsən, polarizə eynəklər həm də uv400-dür?". Özüm keçən ay araşdırma edəndə dəqiq cavab tapmadığım üçün şirkətin amerikadakı müştəri xidmətlərinə mail yazdım. Sağ olsunlar, gün ərzində də cavabladılar və buradan elan edirəm mən də -*
"bütün ray-ban eynəklər uv400 qorumalı şüşəyə sahibdir. mavi işığın böyük çoxluğunu, uv-a və uv-b kimi zərərli şüaların isə 100%-nin qarşısını alırlar. yəni polarizə olan ray-ban'lar həm də uv400-dür. Lakin özlərinin qeyd etdiyi bir əmmanı da deyim. Polarizə olan ray-ban eynəklər g-15 (və ya b-15) kodlu şüşəyə sahib olduqları deyilsə də, "texniki olaraq" 15 sayılmırlar. Çünki mail'də qeyd olunmuşdu ki polarizə olduğundan bu şüşə normal işığın 89%-ni bloklayır və 11%-ni keçirir. Bu da "texniki olaraq" şüşənin g-15 deyil də g-11 olmasına gətirib çıxarır.

Son olaraq, ümumən gün eynəyi almaq istəyənlərə eynəksiz gəzəndə gözləri sulanan biri kimi mənim tövsiyəm o olardı ki, mütləq şəkildə polarizə olan eynək alsınlar* polarizə ray-ban üçün əlavə 50$ ödəməlisiniz . Xüsusilə də maşın sürənlər, uzun yola çıxanlar üçün həyat qurtaran şeydir polarizə eynək. Çünki mən özüm sadəcə uv400 olan eynək taxanda davamlı şəkildə "eynəyin də var, niyə gözlərini qıyırsan?" deyirdilər. Bunu istifadə edəndən sonra anladım ki, problem polarizə olmamasında imiş: o yansımalar gözümü qamaşdırırmış. Həmçinin, 200, 300, 500 - hər nə qədərdirsə, pula qıyın, mütləq şəkildə eynək işinin içində olan markaları alın. Ray-ban olmasın, olsun persol, oakley, tom ford, prada və s. Əsas odur güvənilir brend olsun. Həm də ki, yazıda qeyd etdiyim 85-89% işığı bloklamaq məsələsi də gözünüzü qorxuzmasın. İllər Əvvəl 50-60 manatlıq poddelka eynək taxırdım, hansı ki bildiyin adi qara plastik idi, "gün eynəyi" adı altında qaraldırdı hər yeri. Kiminsə axşam vaxtı gün eynəyi taxdığını görəndə də qəribsəyirdim ki, kor kimi heç yeri görmədiyi halda bu niyə gözündən çıxarmayıb? Dünən başıma gələn bir hadisədən sonra indi anlayıram o insanları. Dünən axşam şəhərdə dostumla qarşılaşanda "hava qaralıb, gün eynəyi niyə taxmısan?" deyəndə ayıldım ki, eynəyimi dəyişməmişəm, gözümdə qalıb. İnsan kağız üstündə "89% işığı bloklayır" cümləsini görəndə elə bilir ki, hər yeri zil qaranlıq edəcək. Di gəl ki, digər şəffaf eynəyimdən tək fərqi ətrafı cüzi bir yaşıl filterlə göstərməsidir, hansı ki buna rəğmən əşyaların rənglərində və tonlarında bir qram dəyişiklik yoxdur, necədirlərsə elə də görünürlər. Amma bununla belə günəş və ümumiyyətlə, digər işıqlar insanın gözünü bir qram da yormur* türklər demiş, ohh, dünya varmış. İndi oturub illərdir niyə ağıl edib düz-əməlli bir gün eynəyi almayıb gözlərimə əziyyət vermişəm deyə heyifsilənirəm.

Yekun olaraq, Ortalıqda həddindən çox geydirmə ray-ban var. Əvvəllər original ilə fake arasındakı fərqi lazer ilə şüşəyə qazınmış "rb" loqosundan, kodlardan və s şeylərdən anlamaq asan idi, amma indi elə fake ray-ban'lar var ki, heç illərin optikaçısı belə ayırd edə bilmir hansı originaldı, hansı fake. Yuxarıda bir yazar hər gələnin gözündə ray-ban olduğunu deyib, ancaq demək olar 90%-i fake ray-ban'dır. Odur ki, rəsmi satış nöqtələrindən almaq lazımdır. Bakıda occi və 28 mall'dakı sunglasshut mağazalarını məsləhət görürəm. Əsas da sunglasshut. Çünki ray-ban şirkəti luxottica'nın tərkibindədir və sunglasshut da luxottica qrupun məhsullarını satan ən əsas mağazadır. Türkiyədən alınacaqsa, atasun optik və elə ordakı sunglasshut məsləhətdir. Amma məncə, ən yaxşısı ya amazon'da rəsmi ray-ban mağazından və ya elə sırf ray-ban'ın öz saytından almaq ən yaxşıdır. 10-15 gün gözlə, amma ən azından için rahat olsun ki, tamamilə original, keyfiyyətli və ömürlük bir eynək almış olacaqsan. Həm də ki, öz saytında digər yerlərdə olmayan hər cürə "option"ları görmək mümkündür. İstədiyin kimi çərçivə, şüşə rəngini, polarizə olub-olmamasını, hətta üzərinə lazerlə söz yazılmasını belə seçmək olur. Şəxsi zövqümcə elə ən yaxşısı, wayfarer modelini almaqdır. 70 illik klassikləşmiş dizayn elədir ki, hər tip üz quruluşuna, hətta eynək yaraşmayan insanlara belə yaraşır. Əslində, wayfarer özü öz içərisində "classic/ ease/ new/ folding/ mega" olaraq 5 tipə bölünür. Entri yetəri qədər uzun olduğundan model fərqlərinə girib daha da uzatmaq istəmədim. 2 ay elə didik-didik araşdırma elədim ki, bildiyin satış mütəxəssisinə çevrilmişəm :d. Odur ki, almaq fikrinə düşən olsa, heç çəkinmədən mesaj qutumu yaşıllandıra bilər, əlimdən gələn hər köməyi edə bilərəm.

1984-85 serie a sezonu | idman

Serie a tarixinin ən gözlənilməz sonla başa çatan sezonu. Ümumiyyətlə bu sezon bir çoxlarına görə "serie a-nın serie a olduğu illər" ifadəsinin ilk ilidir. Amma real yanaşsaq 1982-83 sezonundan, yəni Michel Platininin Yuventusa transferindən sonra hər şey möhtəşəm olmağa başlayır. Zatən Yuventusda Gaetano Scirea, Antonio cabrini, Marco Tardelli, ən yaxşı çempion ola bilməyən komanda olan 1982 Braziliyasını ağlar qoyan Paolo Rossi və gəlmiş keçmiş ən yaxşı qapıçılar siyahısında mənə görə ilk 3-lükdə olan Dino Zoff da var idi. Platini gələndən sonra olur konfet.
Amma gələk bu sezona. Əsas Komandaların vəziyyətini ayrı-ayrı yazmağa çalışacam.
Yuventus keçən sezonu çempion olaraq bitirmiş və ümumilikdə 21 çempionluğa çatmışdı. Yayda lazionun super ulduzu Bruno giordano ilə razılığa gəlsələr də, bruno sonradan astronomik maaş tələb edir və iş pozulur. Zatən bu sezon lazio da serie b-yə düşür. Bruno da növbəti sezon Napoliyə keçir. Amma bu sezon yuventusun işləri yaxşı getmir və ilk 5-likdən kənarda qalırlar. Buna baxmayaraq komandanın ulduzu olan və 1984-də Fransa ilə Avropa çempionu olmuş Platini 18 qolla sezonun bombardiri olur. Serie a-dan əli üzülən Yuventus fikrini çempionlar liqasının keçmiş adı olan Çempion klublar kuboku turnirinə verir. Heysel faciəsinin baş verdiyi finalda məhz Platininin penaltisi nəticəsində Liverpool üzərində qələbə ilə Avropanın böyüyü olurlar.
Sezonun Daha bir önəmli hadisəsi isə tarixin ən yaxşı oyunçusunun Barcelonadan Napoliyə transfer olunması idi. Bəziləri Maradonanın Barcelonada istəniləni vermədiyini düşünərək onun kaprizli olduğunu bildirir. Amma Barcelona - Maradona məsələsi tamam başqa söhbət mövzusudur. Çoxları Napolinin çempion olmağını gözləsələr də bu 3 il sonra baş verir. Komandanın ən yaxşısı Maradona olsa da təkbaşına Napolini çempion etməsi imkansız idi. Ətrafında yaxşı oyunçular yığılandan sonra o, tarix boyu şimallılar tərəfindən lağ edilən və ələ salınan Neapolu 2 dəfə İtaliyanın böyüyü etməyi bacarır.
Fiorentina isə 82 Braziliyasının əfsanə kapitanı və karyerasında sadəcə 1 sezon Avropada oynayan Socratesi transfer edir. Amma matçlarda istəniləni verə bilmir, məşq üsullarını bəyənmir, həddindən artıq siqaret çəkir və içki içir, məşqçilərlə dalaşır və sezon sonunda Braziliyaya qayıdır.
Roma 1982-83 sezonunu çempion bitirəndən sonra 1984 Çkk turnirində liverpoola penaltilər seriyası nəticəsində məğlub olur. Romanın əsas ulduzlarından biri yenə 82 Braziliyasının oyunçusu olan Falcao idi. Onun çkk finalında penaltini vurmaqdan imtina etməsi, sol dizindən zədələnməsi, komandanın onun üçün həddən artıq pul xərcləməsi Falcaonun da sezon sonunda Braziliyaya qayıtması ilə nəticələnir.
Demək olar ki, sezonun ən yaxşı heyətlərindən birinə sahib olan İnter isə o qədər yaxşı nəticələr əldə etmir və sonda 3-cü olur. Milan da eynilə qənaətbəxş çıxış etmir və sezonu 5-ci bitirir.
Gələk Çempion Hellas Veronaya. Bu hadisəni yalnız 2016-cı ildəki Leicester city çempionluğu ilə müqayisə eləmək olar. Belə nağıllar məncə bir də olmayacaq. Zatən Veronanın ilk və tək çempionluğudu. Bu "balaca" klubun çempionluğunda əsas rollar yayda transfer edilən alman Hans Peter briegel və danimarkalı preben elkjaer ilə birlikdə oyunun sistemini onların üzərinə quran baş məşqçi osvaldo Bagnoli olur. Qapıda da garella əfsanələr yaradır, amma sezon sonunda çempion olmaq üçün sağa sola pul xərcləyən (təbii ki, bunda siciliya mafiyasının da rolu böyükdür) Napoliyə keçir. Komandanın əsas qol maşını guiseppe Galderisi olur və ümumilikdə 11 qol vurur. Hellas verona ilk turda maradonalı Napolini 3-1 məğlub edir. Yuventusu ilk dövrədə 2-0, Romanı isə 1-0 la keçirlər. 2ci dövrədə isə hər ikisi ilə heç-heçə edirlər. İnter və milanla isə hər iki dövrədə matçlar heç-heçə bitir. Verona sezon boyunca sadəcə 2 dəfə məğlub olur. 15-ci turda avellinoya 2-1, 25-ci turda Torinoya 1-2. Ki Torino da bu sezonu əla keçirib sonda 2-ci olur. Ümumilikdə verona 30 oyuna (15 qələbə, 13 heç-heçə və 2 məğlubiyyət) 43 xal toplayır. 29 tur lider olurlar. Sadəcə 16-cı turda İnter 1 həftəlik lider olur. O dərəcədə əzmkar oynayırlar. Coppa Italiada isə 4/1-də İnterə uduzurlar. İnter yarımfinalda Milana, milan isə finalda Sampdoriaya məğlub olur.
Bir haşiyəyə də çıxmasam olmaz. Serie a tarixində məhz bu sezon bir ilk gerçəkləşir və bu sezondan sonra bir daha bunu etmirlər. Bura kimi hansı hakimin hansı oyunu idarə edəcəyi 3-5 gün qabaqcadan müəyyən olunurdu. Amma bu mövsüm məhz oyun günü püşk ilə hakimlər təyin edilir. Və Hellas verona çempion olur. Və bir daha bu üsul təkrarlanmır. Və verona kimi "balaca" komandalar bir daha çempion ola bilmir. İf you know, you know.
Son olaraq fantastik mövsümün ilk 5-liyi və bəzi səhnələr:

28 may 1997 b.dortmund - yuventus matçı | idman

tissot prx | texnologiya

ray ban | sağlamlıq

1984-85 serie a sezonu | idman

red hot chili peppers | musiqi

eşqin metafizikası ★ wiki | fəlsəfə

metafizika məsələsi çox qəribədir. nə qədər araşdırsan, içinə girsən axır-əvvəl sonu eşqə də gedir. bundan qaçış yoxdur. “meta” yunancadan tərcümədə “sonra, o tərəfə” deməkdir. yəni, fizikadan, elmdən o tərəfə bir şeydir. bəs elmdən o tərəfə nə var? hələ bilmədiklərimiz və günü gəldiyində öyrənəcəklərimiz? yoxsa bilməyimizin imkansız olduğu və heç vaxt bilməyəcəyimiz və hal-hazırda fərqində olduğumuz şeylər? hər ikisi də var. ancaq metafizika kəliməsinin fəlsəfədə də daxil olmaqla bügün “hələ bilmədiyimiz amma günün birində biləcəyimiz” şeylər mənasını qarşılamır. metafizika bilinməz olanı və sonsuzadək bilinməsi mümkün olmayanı ifadə edir. tanış gəlir? məsələn tanrı kimi, eşq kimi, ruh kimi. bütün bunların səbəbləri nədir bəs? nə üçün varlar? uydurulmuş nağıllardır? tanrı və ya eşq nədir?
tanrı kimi eşq də səbəbsiz bir iman gərəkdirir. iman olan yerdə də ağıl, şüur bağlanır. yenə tanış gəlir hə? çünki, hər bir insan həyatında bir dəfə də olsa aşiq olub. hansısa dinə inanıb və ya hal-hazırda inanır, onu müdafiə edir. “bir şeyin səbəbini, içini və hətta var olub-olmadığını bilmədiyin halda doğru olduğuna inanmaq, özün-özünü inandırma” vəziyyətində “iman”, “inanc”, “inanmaq” ifadələri metafizikanı var edən və nəsildən-nəsilə daşıyan konsepsiyalardır. tanrıya olan imanını itirən, yəni, dünya əhalisini nəzərə alsaq ən çox inanılan bir şeyə iman etmə qabiliyyətini itirən birinin eşqə iman duyması və ya ümumi olaraq hər-hansı bir şeyə iman duyması, iman etmək, inanmaq sözlərini ifadə etməsi bir ziddiyətdir? madam ki, səbəbsiz nəticələrin var ola biləcəyinə özünü inandıra bilmirsən. madam ki, tanrının olmadığına, onun bir nağıl və ya əfsanə olduğuna inandın, bəs o zaman eşq nədir? guya o tanrıdan fərqlidir ki? əgər eşq, insanın doğuşdan gətirdiyi motivləri, instinktləri, bədənindəki hüceyrələrin kimyəvi, biolojik nəticələri və sonradan qazandığı sosial özəllikləri, sosial təcrübələri səbəbi ilə hormonal,psixiatrik, psixolojik, yayılma, çoxalma mərkəzli, təbiətin ona yüklədiyi bir missiyanı yerinə yetirmə mərkəzli bir şey deyilsə, bunu çox daha o tərəfində, çox müqəddəs, çox daha “metafizik”, əfsanəvi, bilinməz, özlüyündən səbəbsiz yerə olub-bitən, ilahi bir şeydirsə, o zaman bir sual ortaya çıxır: bunun bir əfsanədən nə fərqi qalır?
içində təpəgözlərin, var olmayan uçan atların, yarı heyvan tanrıların olduğu əfsanələr də müqəddəs görünür, bilinməz olduqları deyilir, içində metafizika var. eşq yerinə hər-hansı bir əfsanəyə inanmaqla eşqə inanmaq arasında da fərq yoxdur. eşqə bir bilinməzlik, səbəbsizlik yükləmək səmim deyil. “sənin üçün olərəm, eşqim üçün ölərəm” kimi ifadələr sadəcə söz yığınıdır. bunları deyib də həqiqətən ölənlər, özlərini öldürənlər yenə də eşq üçün ölmədilər. bəlkə bir inanc uğruna, necə böyük aşiq olduqlarını sübut etmək üçün, bəlkə yaşadıqları rədd edilmişlik, dəyərsizlik hissi psixolojik böhranlar yaratdı və rasional düşünmə bacarıqların itirdilər, canlarına qəsd etdirlər.
-sənin üçün ölərəm.
-səbəb?
-çünki, sənə böyük bir eşq duyuram. sənə aşiq olmuşam. sənin üçün nələr eləmərəm. bugünə kimi olan aşiqlər mənim yanımda yalan qalacaq. bugünə kimi edilməyən şeyi edəcəm sənin üçün. görəcəksən, əsl eşq budur deyəcəklər. əsl eşq nədir anlayacaqsan.
əsl...əsl eşq də elə əsl islam kimidir. onun kimi minlərcə növü və başında “əsl” sifətinin olduğu versiyası var. bir teoremə görə biz insanları bizə ən yaxın olan primatlardan fərqləndirən əsas fərqi, yəni “qurğulaya bilmə bacarığı”nı var edən danışma qabiliyyətimizi inkişaf etdirən, yəni sapiensin danışa bilən və qurğulayan bir heyvana çevrilməsinə kömək edən tək şey qiybət idi. bəli, bəli qiybət, dedi-qodu. “filankəsin qızını keçən dəfə filan yerdə oğlanla sarmaş-dolaş görüblər” tərzində dedi-qodu. meymunlar da yalan danışa bilirlər. öz aralarında çıxardıqları səslərlə danışan meymunlar üzərində işləyən insanlar meymunların bir-birlərinə təhlükəni xəbər edəbildiklərini və bunu hər dəfə eyni səslə etdiklərini tapıblar. məsələn, meymun “muhmuh” deyə bir səs çıxarır, bu səs yaxınlaşan aslan və ya hər-hansı yırtıcı heyvanı xəbərdar edir. və hər dəfə yırtıcı heyvan gəldikdə bu səsi çıxarırlar. maraqlı məqam isə bəzi meymunların yırtıcı heycan olmasa belə bu səsi çıxardıqları və ortalıq qarışan kimi başqasının əlində olan bananı aldığı müşahidə olunub. biz insanlarda isə bu qurğulama çox-çox inkişaf edib: miflər, dastanlar, əfsanələr və tanrılar. ölümdən sonra belə sonsuz yaşam və bir dünya qurğulayırıq.
əsl eşq deyilən şey filmlərdə və ya kitablarda oxuduğumuz kimi olan eşqlərdir? eşqinə görə dilsiz, danışmayan insanlardır? bir ömür boyu çəkən eşq acısı və ağrısı, bu da qurğudur, hekayədir? bir insanın həyatına təsir edən bu cür eşqlər də hekayədir? təəssüf ki. remiz quşu səmimidir misalçün. dürüstdür. çünki, bu quş təbiidir: determinizm nə desə onu da edir, etməyə məhkumdur. çünki, təbiət determinizmdir, səbəbsiz nəticələr deyil təbiət. determinizm səbəbli nəticələrdir. səbəbli nəticələr bizim hər şeyimizdir, ağlımızı itirmirik və bir axmaq kimi yaşamamağımızın səbəbi səbəbli nəticələrdir. səbəbsiz nəticə də yoxdur bu arada.
erkək remiz quşu həftələrnən məşğul olub biz insanlara möhtəşəm görünən bir yuva düzəldər və dişi bir remiz quşu ilə “sevişməyə” o zaman haqq qazanar. yuvanı nə qədər gözəl düzəldərsə, ən sağlam və dözümlü dişi remiz ilə cütləşə bilər. bizim cəmiyyət misalı. işlə, çalış ev al, maışn al, yaxşı işin olsun sonra evlən. yəni genetikasını, biolojik özünü, varlığını bir sonrakı nəslə risksiz ötürə biləcəkdir. biolojik özü yaşamağa, var olmağa davam edəcəkdir. erkək remiz quşu dişisini xasiyyətinə görə seçməz. biolojik olaraq ən yaxşı balaları dünyaya gətirəcək dişini istəyər. dişi remiz də balalarına ən yaxşı yuvanı düzəldən, ən sağlam olan və ən yaxşı yerdəki yuvanı seçər. təbii olan budur. bizim eşq anlayışımız yox. rasional olan budur. arxasında heç bir əfsanə, mif və ya metafizik heç bir şey boşboğazlıq yoxdur. səmimidir, dürüstdür və əsas əxlaqlı olan da budur. sapiens növünün qurğulam və danşmaq bacarığı sonunda “eşq” deyə bir kəlimə yaratmış və buna real dünyada qarşılığı olmayan bir müqəddəslik yükləmişdir. remiz quşu qurğulama bacarığına sahib deyil. onun yerinə sənət əsəri kimi yuva düzəltmək bacarığına sahibdir. sapiens erkəyi dişisinə təsir etmək və onunla nəslini davam etdirmək üçün mövzusu eşq olan, eşqə ilahi müqəddəslik qazandıran bəzəkli şeirlər yaza bilir. dişisini saatlarca tərifləyərək, onun necə bir bənzərsiz gözəllikdə olduğunu deyə bilər. gözləri və bədən dili ilə ona olan marağını və heyranlığını bəlli edə bilər. sapiens erkəyinin şeir yazması ilə remiz quşunun erkəyinin yuva düzəltməsi arasında əxlaqi cəhətdən fərq yoxdur. ikisi də təbiət nə fəzilət veribsə onu edir.
ancaq remiz erkəyi ilə sapiens erkəyi arasında və bu iki növün dişiləri arasında başqa fərq var. sapiens erkəyinin dişisini əldə etmək üçün elədiyi şeyi müqəddəs, insanüstü, ilahi hesab edərkən və dişisi də bunun belə olduğuna inanarkən remiz quşusunun dişisi və erkəyi arasında yaşadıqları şeyə bir müqəddəslik aid edəcək qabiliyyətdə deyillər. təbiətdə sapiensdən başqa sonunda uşaq əmələ gələn cinsəl davranışlara müqəddəslik, ilahilik yükləyən başqa növ yoxdur, çünki, təbiətdə qurğulama bacarığına və ifadə etmə qabiliyyətinə sahib başqa canlı növü yoxdur. biz təbiətdə öz halımızda canlılar idik. ovumuzu edirdik, gətirirdik mağaraya yeyirdik və günlər belə davam edirdi. sonra ağıl sahibi olduq, danışa bildik, münasibət qura bildik və böyük qruplar halında yaşaya bildik və hələ də yaşayırıq. sonunda təbiət bizim bugünümüzü yaratdı, determinizm işləndi, nəticələr bizi heyvanların nəslini tükətdiyimiz, günəş üzü görməyən inkubatorlarda 30 günə maşınlarla toyuqları böyüdüb yeyən və şümal qütbünü əritdiyimiz bugünə gətirdi. bugünümüz içində eşq deyilən şey qurğusal konsepsiyanın da var olduğu bir yer. ona görə də filmlərdə, kitablarda, şeirlərdə olan eşq məfhumu bütün səbəbləri və nəticələri ilə bugünümüzə aid, var olan gerçəklərdir. eşq deyilən yalan da elə din kimi həyatımızın bir parçasıdır artıq. dinlər necə yox olmursa eşq də elə din kimi yaşamağa davam edəcək. ancaq əsas olan məsələ odur ki, təbiətə baxaraq eşqin metafizik, qurğu, nağıl olduğunu və bunu rəğmən insanın eşq deyilən kor quyuda bir bilinməzlik örtüyü altında çabalamasını qavramaqdır.
bir sapiens erkəyi təbiətdə var olan digər növlərin erkəklərindən böyük bir fərqə sahib olduğu üçün, söz gəlişi şüur və danışmaq bacarığına sahib olduğu üçün digər növlərin məhkum olduğu heçbir biolojik, kimyəvi, genetik basqıya məruz qalmadan bir sapiens qadınını xoşbəxt etməyə çabalaya bilər. bunun arxasında mütləq rasional/deterministik bir səbəb-nəticə əlaqəsi olmaq məcburiyyətində deyil. ancaq bu zəncirin varlığı eşqi, bu zəncirin varlığını inkar edərək bir yalana endirəndən daha az müqəddəs etməz. müqəddəslik deyilən şey doğurdan varsa əsas müqəddəs olan sevgi deyilən duyğunun, sevmə hadisəsinin saf su kimi tərtəmiz bir səbəb-nəticə əlaqəsi sonunda var olduğunu qəbul etməkdir. misal:
-səni sevdim çünki, sən var idin uyğun olan. səni sevdim çünki, qalan 3.5 milyard qadının 3.499 milyardını həyatım boyunca görmədim və görə bilmədən də öləcəm. səni sevdim çünki, görə bildiyim 0.00001 milyarda qadının tanış ola bildiyim, danışa bildiyim, yaşıma uyğun olanlarında məni istəyə biləcəklərindən ən optimalı sən idin. səni sevdim çünki, rasional idi. səni sevdim çünki, determinizm bunu tələb edirdi.
bax budur. aldatma yox, yalan yox. var olduğuna “hiss etməkdən” başqa sübut tapıla bilinməyən eşq deyilən bir yalana qurban etmək yoxdur. eşqin ömrü 7 ildir əfsanəsi doğrudur. eşq bitən bir şeydir çünki. eşq insanların özlərini təbiətüstü saymaqları nəticəsində bir-birlərinə dedikləri bir yalandır. əfsanələşmək, leyla və məcnun, romeo və culiet olmaq istəyənlərin, əfsanə və nağıllara öykünənlərin, özlərində əfsanələşə biləcək yəni tanrılaşa biləcək bir öz olduğunu hesab edənlərin, özlərini bir pox hesab edənlərin uydurmasıdır. nəhayətində adi səbəblərlə, xəyanətlə ya da sıxılmaq kimi sadə bir səbəblə həmin an bitə bilən, 7 illik ömrü olan və əslində heç də müqəddəs olmayan bir qurğudur. ilk başlarda həyəcanverici gəlsə də getdikcə özünü öyrəşməyə və bayağılığa buraxan bir şeydir. ruh deyə bir şey olmadığı üçün ruh ekizi də romantizmin icadıdır. insan duyğusuz maşın deyil onsuz. duyğuludur. duyğular vardır, ancaq duyğular da mexanikdir. sevgi də mexanikdir və növləri vardır. bir ananın öz övladına duyduğu sevgi ilə iki qarşı cinsin bir-birinə duyduğu sevgi bir-birindən tamamilə fərqlidir. ananın öz övladına sevgisi doğuşdan gəlir, eynilə heyvanlarda olduğu kimi. iş yerim inşaat sahəsi olduğu üçün pişiklər çoxdur. heç kim də qovmur əksinə hamı yemək filan verir. bizim ofisin də bir pişiyi var idi. çox maraqlı və sakit pişikdir. bir neçə ay bundan əvvəl doğum etmişdi. işə gələndə gördüm üzündəki sevinci. biz balalarına zada baxırdıq o da fərəh hissi ilə o tərəf bu tərəfə qaçırdı. sanki sevincini bizimlə bölüşürdü. heyif o balalardan çoxu öldü, birini sağ qalmışdı onu da apardılar. bu yaxınlarda yenə doğum eləmişdi. 4 balası oldu. anasının ilk vaxtdakı sevinci elə bil yox idi.çox qəribə bir şey idi. balalarına olan sevgisini görə bilirdim. təmizləyir, əmizdirirdi. bu təbiətin verdiyi şeydi. instinkt olaraq edir bunları. bir dövrə kimi özü baxır və bir növ onları hazırlayır həyata. ona görə də sevgi mexanikdir. çünki, bu pişik də öz balaları üçün öz canını təhlükəyə atar, sevər onları. çünki, onun da hormonları var, şirin balasının estetik üzü, balaca burnu və balacalığı göz və burun reseptorlarını oyadır və qanına hormonların keçməsinə imkan yaradır. və nəticədə beynində balasına qarşı bir qoruma və onu bəsləyib yaşatma komandaları gəlir. bu pişik bunları etməlidir. çünki, beynindən gələn komandalar budur və o bədən bunu eləməlidir. çünki, o hormonların iş məqsədi budur. bəs insan qanı pişiyin qanından fərqlidir? kimyası hardasa eynidir element olaraq. bəlkə də eyni atomlardan ibarətdir. insanın övladına olan sevgisi ilə pişiyin balasına olan sevgisi arasında heç bir fərq yoxdur. tək fərq bu sevgini qurğulama bacarığıdır.
şopenhauerin balaca bir kitabı var: eşqin metafizikası. o kitabı məsləhətdir hamı oxusun. o dövr üçün təkamülün və təbii seçmənin bilinmədiyi dövrdə belə eşqin metafizik boş söhbət olduğunu rahatlıqla demişdir. və bununla da öz dövrünün çox-çox irəlisini görən böyük bir filosof olduğunu göstərmişdir. ola bilər deyərsiz, qadınlarla bağlı dedikləri absurddur. razıyam. absurddur. çünki, o dövr avropa qadınları evdə olur, işləmir və kişiyə möhtac bir həyat yaşayırdı. indiki dövrdə bu çox dəyişibdir artıq. bugüb bir qadın öz ayaqları üstündə dura bilir rahatlıqla keçmişə baxdıqda. şopenhauerin təbirincə desək, qısa ayaqlı, balaca boy, geniş ombalı, iki üzlü, riyakar, yalançı və kişilərə hər mənada möhtac varlıqlar deyillər. bu gözlə görüləndir.
ancaq şopenhauerin eşqin arxasında yazarların, şairlərin gördüyündən çox ayrı bir metafizika gördüyünü demək lazımdır. şekspirin,
mənim sevgim belədir varlığım sənindir həmişə,
hər günahı üstlənərəm, yetər ki haqlı çıx sən...
ifadələrində sevgi, eşq qarşılıqsız, özlüyündən, plansız, səbəbsiz kimi dayanır. guya o dərəcədə müqəddəs və qiymətlidir. eləbil ilahi bir toxunuşun təzahürüdür. şekspirin burda dedikləri küçədə adi bir adamın eşqə, sevgiyə yüklədiyi metafiziklə eynidir. ikisi də qurğudur. sadəcə insanlar yalan dinləməyi sevirlər. ancaq şopenhauerin bəhs etdiyi eşqin arxasındakı metafizika, eşqin əfsanəvi halı və ya nağıl halı deyil, onun arxasındakı iradənin metafizikasıdır.
təbiət qanunları var və bunları bilirik. və bu qanunlar hər-hansı bir nizama uyğun olaraq çalışır. əgər bunu qəbul ediriksə deməli eşq və sevgi də eyni nizama uyğun çalışmalıdır. elə də olur. birini görürsən, hormonların tavan edir, planlar qurursan belə olacaq, elə olacaq. şüuraltı da təbiətin verdiyi instinktlə öz təsirini göstərir. uyğun olub-olmadığını müəyyən edir və səni ona görə yönləndirir. sən hiss etməsən də bədən qoxusu, öpüşərkən dodaqlarda olan fermentlərlə bir-birinizə uyğun olub-olmadığınızı müəyyən edir. və nəticəsindən asılı olaraq bundan sonra ya davam edir, ya da etmir. ya şeir yazırsan, ya da əldə edə bilməməyin acısını çəkirsən. əslində maraqlı olan onu əldə etmək üçün etdiklərin və sərf elədiyin vaxtdır. eyni remiz quşu kimi, o yuva düzəldir, biz insanlar mədhiyələr qoşuruq. bu da bir nizamdır artıq. ortada özlüyündən, nizamsız, səbəbsiz heç bir şey yoxdur. olmamalıdır. çünki, tanrı varsa da, yoxsa da ortada bir zər atmaq məsələsi yoxdur. təbiətdə, kainatda və insanda heç bir şey zər atmaq prinsipi ilə çalışmır. hər şeyin bir qanunauyğun nizamı var və ona görə davam edir hər şey. insan daha da ağıl əldə etdikcə bunun pozulmağa və məhvə doğru getdiyini də görürük açıq-aşkar. hər dəfə bu nizam dəyişirsə, eşq də dəyişir. insanlar fərqli olsa da. keçmiş və indiki münasibətləri müqayisə etsək bunu rahatlıqla görə bilərik. bunu gözləməkdə məntiqi olaraq bir problem yoxdur. ancaq təbiət qanunlarını var edən iradənin nə olduğu bilinmir. bu isə ən maraqlı hissəsidir. metafizikanın başladığı yer. şopenhauerin eşqin metafizikasında dediyi eşqin növün davamı, cinsəl çəkim səbəbli, təbii bir vəziyyət olduğu iddiasında növün davamının kim və ya nə tərəfindən tələb edildiyi ya da növün davamı istəyinin insan motivlərində necə var ola bildiyi sadəcə metafizikadır. geri qalanında metafizika yoxdur. o iradənin nə olduğu isə məchuldur. bəzisi tanrı deyir, bəzisi kainat. einstein də spinozanın tanrısını görür o iradədə: təbiəti.
şopenhauerə görə təbiətdə hər canlı özünü həyatda tutan silahlara sahibdir. onsuz da bu silahlar olmasa həyatta qala bilməz və növün davamı olmazdı. fillərin iri cüssəsi, qalın dərisi və dişləri, aslanların və pələnglərin pəncələri, qartalların qanadları və möhtəşəm iti gözləri. sapiensin öz içində, balansında isə qadınların sadəcə gənclik vaxtlarında sahib olduğu gözəllik silahı vardır. qadınlar kişilərə bir şeylər etdirə bilmək üçün öz gözəlliklərini və kişilərin mərhəmət duyğularını manipulyasiya etmək variantını istifadə edirlər. bunun da nəticəsi aydındır: nəslin davamı. bütün səhnə və dekorlar, evlər, maşınlar, xarakterlər, şeirlər və romanlar sadəcə həyatta qala biləcək uşağın dünyaya gəlməsi üçündür. bunun üçün erkək mantis cütləşmədən sonra dişisinə yem olmağı və ölüb-getməyi gözə alırsa, sapienslərdə də qadın və kişi bir çox şeyi gözə ala bilər. bunu açıq-aydın görmək olur.
tanrı öldü, yaşasaydı zər atmazdı. leyla və məcnun heç yaşamadılar. gilqamış utnapiştimi, utnapiştim də ölümsüzlük otunu heç vaxt tapmadı. tanrıça thetist oğlu axillesi topuğundan tutub ölümsüzlük çayında yumadı. isis qardaşı osirislə heç evlənmədi, horus doğulmadı. məlikməmməd divlərlə döyüşmədi, basat təpəgözü öldürmədi. insanlar pandoranın qutusunu açmadı. athena bakirə deyildi. elə məryəm də. afrodita atasının dənizə atılmış və didilmiş penisindən yaranmadı. vikinglər öləndə valhallaya getmirlər. thor-un çəkici ildırım çıxarmırdı, o qədər də ağır deyil idi. zevs prometeyi qafqaz dağlarına zəncirləmədi. ygdrassil ağacı, yeni il ağacı, dilək ağacında qeyri-adi bir şey yox idi. adi ağacdırlar. yarpaqları varsa fotosintez edirlər, kəssən odur olur. bu qədər. kral arthur da o qədər də güclü deyil idi. hind tanrıları da yox idi. hamısı mükəmməl heykəltaraşlıq işi nəticəsində oyulmuş şəkillər idi. əjdahalar da yox idi.
insanoğlu qurğulamanın dibinə vurub. əfsanələr, miflər, dastanlar, dinlər, adət-ənənəyə geydirilən müqəddəsliklər. dünyanın harasına getsən də eynidir. sadəcə ayrı nağıllar və ayrı əfsanələr. eşq də onlardan biridir. coğrafiyadan coğrafiyaya, mədəniyyətə görə fərqlilik göstərir sadəcə. kökü eynidir: insanın qurğulaması. çox qurğu var. insanoğlunun da ən böyük problemi elə budur.
yaxşı. tanrı yoxdur, eşq yoxdur, din yoxdur, iman yoxdur. nə var ala bəs göt? deyə bilərsiz. deyəcəksiniz də. bir iradə var. metafizik deyil bu. öyrənmək və başnı ağrıtmağa da dəymir. və bunu öyrənmək üçün də heç kimə ehtiyacın yoxdur. bir də buz kimi, ləzzətli həqiqət var. yeməsini bilirsənsə ən şirin şeydən də şirindir. bilmirsənsə zəhərdən də acıdır. bax insan oğlunun ən böyük problemi budur elə. həqiqəti qəbul edə bilməmək. qəbul edə bilsə özünü də qəbul edəcək. hər şeyi də. bunu qəbul edə bilmədiyi üçün də qurğulayır dayanmadan. çünki, həqiqəti dərk edə bilmir. hər şeyin əslində sadə bir qanunauyğunluq, bir nizam olduğunu anlaya bilmir. anlamaq da istəmir. çünki, o zaman hər şeyin mənasızlaşacağını düşünür. və bunun nəticəsində özünü qəbul edib sevə də bilmir. mənasız bir şeyi niyə sevsin elə deyilmi? halbuki, alan watts-ın dediyi kimi: biz bir bütünük. kainatla, yer kürəsi ilə, heyvanlarla və ən ümumiləşdirsək təbiətlə bir bütünük. həm fiziki, həm kimyəvi cəhətdən. bax bunu qəbul etmək lazımdır. insan həmişə özünü çox kiçik bir zərrə olduğunu qəbul edir. və bunun timsalında da bütün canlıları. halbuki deyilik, deyillər. bir bütünük və çox möhtəşəmik. bunu qəbul edək və bundan zövq alaq. bütün sənətçilər, musiqiçilər, rejissorlar hamısı, bu boşluğu doldurmaq üçün illərlə özləri ilə mübarizə aparıblar. bəlkə də öləndə həqiqəti qəbul ediblər. ancaq bu boşluq hər bir insanın içində var. bir zaman olur bunu hiss edirsən. düşünən, sorğulayan, öz daxili mübarizəsini aparan insan bunları araşdırır, öyrənir və həqiqəti görəndə onu qəbul etməyə çətinlik çəkir. illərdir genlərlə gələn qurğulamaq bacarığı buna imkan vermir. o boşluq dolmalıdır mütləq. bəlkə də buddanın nirvanası da elə bu idi. həqiqəti qəbul etmək. çünki, bunu qəbul edib özünə həkk etsən o zaman hər bir şeyi edə bilərsən. nəslini davam etdirməməyi, material dünyadan ayrılmağı və s. ancaq özünü aldatmamalısan. məsələ budur. səmimi ol, təbii ol.

not: bu yazı ekşisözlükdə izlədiyim və fikirlərimizin üst-üstə düşdüyü yazarlardan birinin yazısının bir hissəsinin tərcüməsi və mənim əlavə etdiklərimdir. qarışdırmışam ikisini də. o yazar hal-hazırda ekşisözlükdən ayrıldığı üçün entry də silinib, qoya bilmirəm bura. bütün bunlar illərdir araşdırdığım, oxuduğum kitablar, məqalələr, araşdırmaların nəticəsində gəldiyim fikirlərin bir hissəsinin nəticəsidir.

kodak

1986 klivlend şar festivalı | tarix

(youtube: )

i̇qbal bano | musiqi

dmitriy petrenko ★ wiki | oyun

call of duty: world at war-un baş qəhrəmanı olan sovet əsgəri.
https://i.imgur.com/BvmHZTI.jpg
spoiler!




petrenko ilk dəfə stalinqrad döyüşündə görünür. burada qarşılaşdığı viktor reznov ilə birlikdə müharibənin son gününə qədər çiyin-çiyinə vuruşur və döyüşlərdə şücaəti ilə fərqlənir.
petrenko daha sonra call of duty: black ops-da da görünür. bu oyunda dmitrinin üzü və səsi də ilk dəfə görünür. petrenko və reznovun iştirak etdiyi əməliyyatda alman alimi friedrich steiner ələ keçirilir. steiner, nova 6 adlı kimyəvi silahın yaradıcısıdır. bu silahın gücünü görmək istəyən sovet komandiri nikita draqoviç, aralarında dmitriy və reznovun da olduğu bir neçə sovet əsgərinə xəyanət edir və onları 2 qrupa bölüb qaz otaqlarına salırlar. petrenko və yanındakı 2 silah yoldaşı burada zəhərli qazla öldürülür. viktor reznov, alex mason-a bunları nəql edərkən petrenko haqqında deyir: “dmitriy tanıdığım ən cəsur insanlardan biri idi. amma onu siçan kimi zəhərləyib öldürdülər. o, berlində qəhrəman kimi ölməli idi.”

davide moscardelli | idman